Những nỗi lo của xuất khẩu cà phê Việt

– TASTE THE ORIGIN –

Sau khoảng thời gian bị đánh giá thấp về chất lượng dẫn đến không được giá, xuất khẩu cà phê Việt nay đã có nhiều tín hiệu khởi sắc. Việt Nam trở thành nguồn cung cấp cà phê Robusta hàng đầu không chỉ về sản lượng mà còn về chất lượng. Tuy nhiên hiện nay, đứng trước tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu và sự thay đổi quy tắc của EU, xuất khẩu cà phê Việt phải đối mặt với nhiều nỗi lo. 

Xuất khẩu cà phê Việt và những nỗi lo

Trước kia, nỗi lo của xuất khẩu cà phê Việt Nam chính là chất lượng. Hạt cà phê nội địa khi ấy không được các đối tác đánh giá cao nên giá cả cũng không mấy đáng mừng. Tuy nhiên hiện hay cà phê Việt Nam đang là sự lựa chọn hàng đầu cho phân khúc Robusta bởi chất lượng được đảm bảo. 

Nỗi lo thiếu hàng

Vì sự thiếu hụt nguồn cung nên giá cà phê liên tục chạm đỉnh. Tại thị trường trong nước, giá thu mua cà phê ghi nhận vào thời điểm cuối cùng của năm 2023 cũng đã chạm đỉnh ở mốc 70 nghìn đồng/kg. Giá cà phê nhân xô tại Tây Nguyên và một số tỉnh Nam Bộ dao động trong mức từ 69.100 – 69.900 đồng/kg. Được biết, dù giá cao nhưng một số người đã không còn hàng để bán, thậm chí nhiều hợp đồng xuất khẩu cà phê Robusta đang phải tạm dừng do thiếu hàng. 

Giá xuất khẩu cà phê Việt leo thang do cung không đủ cầu

Trong niên vụ 2022 – 2023, đại diện Hiệp hội Cà phê và ca cao Việt Nam (Vicofa) cho biết nguồn cung đang thiếu hụt trầm trọng. Mặc dù Việt Nam đã bước vào vụ thu hoạch cà phê niên vụ 2023 – 2024, nhưng tình trạng khan hiếm nguồn cung vẫn diễn ra, trong khi nhu cầu đang khá lớn. Ước tính còn thiếu khoảng 1,5 – 2,5 triệu bao cà phê theo hợp đồng và cần được đáp ứng từ vụ thu hoạch cà phê hiện tại. 

Việc không có hàng để bán cũng ảnh hưởng đến hoạt động của các nhà rang xay. Ông Nguyễn Hải Nam, Chủ tịch Vicofa chia sẻ, hơn 30 năm qua tất cả các nhà rang xay lớn trên thế giới đều gắn với cà phê robusta của Việt Nam. Khi sản lượng của các niên vụ giảm thì hoạt động của họ cũng sẽ bị đình trệ ít nhiều.

Lo ngại về quy định của EU

EU chuẩn bị ban hành Quy định về Chống mất rừng và suy thoái rừng (EUDR), cấm một số nhóm mặt hàng nông lâm nghiệp (trong đó có cà phê) nhập khẩu vào thị trường này. Bởi theo EU, mất rừng là nguyên nhân trực tiếp gây ra biến đổi khí hậu.

Hiện nay xuất sang châu Âu chiếm tới 43% tổng lượng cà phê xuất khẩu của cả nước. Trong đó, xuất sang 27 nước khối EU là 39%, nếu không tuân thủ EUDR thì cà phê Việt Nam sẽ khó xuất khẩu sang thị trường này. Chính vì thế, điều cấp thiết cần làm ngay là thực hiện nghiêm chỉnh các quy định về thân thiện với môi trường, truy xuất nguồn gốc. Để thực hiện điều đó cần có sự chung tay của các bộ, ngành liên quan, các địa phương và các doanh nghiệp.

Đứng ở góc độ doanh nghiệp, ông Thái Như Hiệp, Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH Vĩnh Hiệp cho rằng, hiện nay phần lớn các doanh nghiệp đều tổ chức vùng nguyên liệu bằng cách liên kết với các hợp tác xã, tổ hợp tác nên truy xuất nguồn gốc hàng hóa rất dễ dàng, và có chứng nhận của các tổ chức cà phê phát triển bền vững trên thế giới.

Tuy nhiên, để xác minh được vùng trồng không phải là đất rừng, có thể truy xuất gốc và nhật ký nông hộ … phải có một nguồn tài chính mạnh, nên rất cần sự vào cuộc hiệu quả của các tổ chức quốc tế, người mua hàng, người bán hàng, doanh nghiệp và các địa phương. Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Kế hoạch-Đầu tư, Bộ Tài nguyên – Môi trường và Bộ Công Thương cần tích cực tham gia cùng Vicofa, tạo điều kiện thuận lợi cho bà con nông dân truy xuất nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa.

Xuất khẩu cà phê Việt Nam giảm cả lượng lẫn giá trị

Trong năm 2023, xuất khẩu cà phê Việt Nam giảm cả lượng lẫn giá trị so với năm ngoái.

Tính chung 11 tháng năm 2023, xuất khẩu cà phê của Việt Nam ước đạt xấp xỉ 1,38 triệu tấn, trị giá 3,54 tỷ USD, giảm 12,9% về lượng và giảm 2,5% về trị giá so với cùng kỳ năm ngoái.

Ước tính, tháng 11/2023, giá xuất khẩu bình quân cà phê của Việt Nam đạt mức 3.148 USD/tấn, giảm 12,6% so với tháng 11/2023, nhưng tăng 32,8% so với tháng 11/2022.

Lũy kế 11 tháng năm 2023, giá xuất khẩu bình quân cà phê của Việt Nam ước đạt mức 2.570 USD/tấn, tăng 11,9% so với cùng kỳ năm 2022.

Đáng chú ý, xuất khẩu cà phê Robusta của Việt Nam sang hầu hết các thị trường truyền thống giảm, nhưng xuất khẩu sang Mexico, Hà Lan, Indonesia… tăng mạnh. Với cà phê Arabica, hiện Việt Nam chủ yếu xuất khẩu cà phê Arabica sang các thị trường Bỉ, Hoa Kỳ, Đức, Hà Lan, Nhật Bản, Thái Lan…

Trên đây, chuyên mục Tin tức vừa gửi đến bạn đọc một số khó khăn mà xuất khẩu cà phê Việt cần đối mặt trong thời gian tới. Mong rằng cà phê nội địa sẽ đáp ứng được các yêu cầu của EUDR để đảm bảo việc xuất khẩu sang các nước EU. Đồng thời việc “thích nghi” này cũng giúp nâng cao chất lượng hạt cà phê và tính bền vững toàn ngành. Theo dõi chúng tôi để không bỏ lỡ các thông tin hữu ích khác!

Tìm hiểu cà phê đặc sản tại XLIII Coffee!

Bài viết liên quan:

– Công nghệ trong máy pha cà phê espresso tiến hoá với những điều không tưởng

– Giá cà phê hôm nay, xem giá cà phê hôm nay chính xác

– Cơn khát cà phê tại Trung Quốc có thúc đẩy giá cà phê tăng cao?