Thực hư chuyện cà phê giúp “giải độc” vắc-xin COVID-19?

Khái niệm giải độc vaccine Covid-19 được đồn thổi rất nhiều trong thời gian gần đây, khi dược phẩm AstraZeneca thừa nhận rằng vắc xin COVID-19 của hãng này có thể gây ra tác dụng phụ cục máu đông và hội chứng tiểu cầu thấp (TTS). Vậy, Cà phê có giúp “giải độc” vắc-xin COVID-19 hay còn gọi là “giảm các tác dụng phụ hiếm gặp” của loại vaccine này?

Cà phê có thể giải độc vaccine Covid-19 không?

Dựa trên các nghiên cứu khoa học hiện tại: Không, cà phê không “giải độc” vắc-xin COVID-19.

Từ góc độ khoa học, khái niệm “giải độc” vắc-xin chưa phải là một quá trình được công nhận bởi y học. Vắc-xin COVID-19 được cho rằng không phải là độc tố tích tụ cần loại bỏ khỏi cơ thể. Các thành phần của vắc-xin được thiết kế để kích hoạt phản ứng miễn dịch có mục đích và sau đó bị phân hủy và đào thải tự nhiên, cho tới nay.

Các nghiên cứu khoa học hiện tại chưa tìm thấy bằng chứng nào cho thấy cà phê hoặc bất kỳ thức uống nào khác có thể đẩy nhanh quá trình loại bỏ các thành phần vắc-xin ra khỏi cơ thể. Các quá trình này được biết đến là sẽ xảy ra một cách tự nhiên mà không cần đến sự can thiệp từ bên ngoài.

Cà phê giúp giảm triệu chứng phụ sau tiêm vắc-xin COVID-19?

Câu trả lời dựa trên bằng chứng hiện tại: Không có nghiên cứu trực tiếp chứng minh cà phê giảm triệu chứng phụ của vắc-xin COVID-19, nhưng có một số ảnh hưởng gián tiếp cần xem xét.

Các triệu chứng phụ thường gặp sau tiêm vắc-xin COVID-19 như đau đầu, mệt mỏi, đau cơ có thể chịu ảnh hưởng khác nhau từ việc tiêu thụ cà phê:

• Đau đầu: Caffeine trong cà phê có thể giúp giảm đau đầu ở một số người do tác dụng co mạch máu và ức chế thụ thể adenosine. Tuy nhiên, với người nhạy cảm với caffeine, cà phê có thể làm tăng đau đầu.
• Mệt mỏi: Caffeine có thể tạm thời cải thiện cảm giác mệt mỏi, nhưng không giải quyết nguyên nhân gốc rễ của mệt mỏi sau tiêm vắc-xin.
• Viêm: Các hợp chất như axit chlorogenic trong cà phê có đặc tính chống viêm, nhưng tác động đối với phản ứng viêm cụ thể do vắc-xin chưa được nghiên cứu.

Liên quan đến vắc-xin AstraZeneca, đã có báo cáo về một hội chứng có thể gặp gọi là Thrombosis with Thrombocytopenia Syndrome (TTS), đặc trưng bởi sự hình thành cục máu đông (thrombosis) và giảm số lượng tiểu cầu (thrombocytopenia). Các triệu chứng của TTS có thể bao gồm đau đầu dữ dội, mờ mắt, khó thở, đau ngực, sưng chân, đau bụng dai dẳng và dễ bầm tím. Hội chứng này chủ yếu được ghi nhận sau liều vắc-xin AstraZeneca đầu tiên và thường xảy ra trong vòng 4 đến 42 ngày sau tiêm. Mặc dù TTS là một tác dụng phụ rất hiếm gặp, người đã tiêm vắc-xin AstraZeneca nên nhận thức được các triệu chứng này và tìm kiếm sự chăm sóc y tế kịp thời nếu gặp phải. Các nghiên cứu cho thấy nguy cơ TTS có thể cao hơn một chút ở những người dưới 60 tuổi. Hiện tại, không có bằng chứng nào cho thấy cà phê có thể giúp giảm nguy cơ hoặc triệu chứng của TTS.

Hiểu về cách cơ thể xử lý vắc-xin COVID-19

Để hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa cà phê và vắc-xin, cần nắm được cách cơ thể xử lý các loại vắc-xin này:

• Vắc-xin mRNA (như Pfizer-BioNTech, Moderna): mRNA trong vắc-xin đi vào tế bào cơ, hướng dẫn tế bào tạo ra protein gai. mRNA này bị phân hủy tự nhiên trong vòng vài ngày. Protein gai kích hoạt phản ứng miễn dịch, sau đó cũng bị loại bỏ.
• Vắc-xin vector virus (như AstraZeneca): Sử dụng virus vô hại mang gen của protein gai. Cơ thể tạo ra protein gai, kích hoạt phản ứng miễn dịch, sau đó cả vector virus và protein gai đều bị loại bỏ tự nhiên.
• Vắc-xin protein tái tổ hợp (như Novavax): Chứa các protein gai đã tinh chế. Proteins này kích hoạt phản ứng miễn dịch, sau đó bị loại bỏ.

Vắc-xin Pfizer và Moderna hoạt động bằng cách đưa mRNA (RNA thông tin) vào các tế bào cơ của bạn. 

Theo những thông tin mới nhất từ Kristen Kellogg – Founder tại Mapped Wellness, vắc-xin không chỉ chứa kháng nguyên mà hệ thống miễn dịch của bạn cần để nhận diện vi-rút và xây dựng khả năng miễn dịch. Nó còn chứa chất kết dính và chất độn. Đây là nơi có thể phát sinh vấn đề.

Thành phần vắc-xin có hại có thể bao gồm

• Formaldehyde được sử dụng để vô hiệu hóa vi-rút. Hóa chất này được EPA phân loại là chất gây ung thư đã biết và ở hàm lượng cao có liên quan chặt chẽ đến ung thư.

• Thimerosal (ethylmercury) được sử dụng như một chất bảo quản trong vắc-xin cúm. Ở mức độ cao, chất này có thể gây độc.

• Nhôm được sử dụng để làm cho vắc-xin hiệu quả hơn bằng cách tăng cường phản ứng của hệ thống miễn dịch của bạn. Tuy nhiên, tiếp xúc với nhôm có thể dẫn đến tỷ lệ căng thẳng oxy hóa, viêm, rối loạn nội tiết và can thiệp hấp thụ chất dinh dưỡng cao hơn. Nó có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về não và xương, đặc biệt là đối với những người bị suy thận.

• Thuốc kháng sinh có thể được sử dụng để giảm nguy cơ nhiễm trùng do vi khuẩn nguy hiểm và một lượng nhỏ vẫn còn trong nhiều loại vắc-xin. Việc sử dụng thuốc kháng sinh thường xuyên được biết là gây tổn thương đường ruột, dẫn đến mất cân bằng cơ thể khác, nhưng trong vắc-xin, lượng thuốc kháng sinh rất thấp.

• Monosodium Glutamate (MSG) được sử dụng như một chất bảo quản và chất ổn định trong vắc-xin cúm. Điều này có thể gây ra đau đầu, buồn nôn, đỏ bừng hoặc đổ mồ hôi.

Tác dụng phụ lâu dài của vắc-xin vẫn chưa được hiểu đầy đủ, đặc biệt là với những loại vắc-xin mới. Tuy nhiên, một số nhóm có nhiều khả năng phản ứng với vắc-xin và cảm thấy những tác động lâu dài.

Những người này bao gồm những người:

• Có suy giảm miễn dịch

• Có tiền sử dị ứng nghiêm trọng

• Có tải lượng độc tố môi trường cao hơn

• Có tiền sử mắc các vấn đề về đường tiêu hóa

• Có bất thường về gen ( đột biến MTHFR có thể làm giảm khả năng giải độc )

Thật không may, khả năng một người rơi vào một trong những nhóm này đang trở nên phổ biến hơn vì lối sống phổ biến của con người đang gây tổn thương đường ruột, làm tăng nguy cơ dị ứng và khiến chúng ta tiếp xúc với độc tố mỗi ngày.

Cà phê và quá trình thải độc tự nhiên của cơ thể

Mặc dù cà phê không “giải độc” vắc-xin, nhưng nó có thể ảnh hưởng đến các quá trình tự nhiên của cơ thể có liên quan:

Tác động lên gan

Cà phê có thể hỗ trợ chức năng gan, cơ quan chính trong quá trình giải độc tự nhiên của cơ thể. Các nghiên cứu cho thấy uống cà phê vừa phải có thể giảm nguy cơ bệnh gan mãn tính, ung thư gan, và bệnh gan nhiễm mỡ. Cơ chế bao gồm tác dụng chống oxy hóa của axit chlorogenic, tác dụng chống viêm, và kích thích quá trình autophagy.

Tác động lên hệ miễn dịch

Tác động của cà phê lên hệ miễn dịch khá phức tạp và phụ thuộc vào liều lượng. Uống cà phê vừa phải có thể hỗ trợ sức khỏe miễn dịch nhờ đặc tính chống oxy hóa và chống viêm. Tiêu thụ quá nhiều caffeine có thể tăng cortisol (hormone stress) và tiềm ẩn ức chế chức năng miễn dịch. Một số nghiên cứu cho thấy caffeine có thể ảnh hưởng đến sản xuất cytokine tiền viêm và kháng thể.

Tác động lên mạch máu và tuần hoàn

Cà phê có thể cải thiện lưu thông máu và chức năng nội mạc. Các hợp chất trong cà phê có thể giúp bảo vệ thành mạch máu khỏi tổn thương. Nghiên cứu chỉ ra rằng uống cà phê đều đặn có thể giảm nguy cơ đột quỵ.

Quan trọng là phải hiểu rằng, mặc dù cà phê có thể ảnh hưởng đến các quá trình tự nhiên này, nhưng không có bằng chứng trực tiếp nào cho thấy nó đặc biệt tăng cường việc loại bỏ các thành phần vắc-xin COVID-19.

Giải đáp các câu hỏi mà bạn có thể quan tâm

1. Tôi thường uống nhiều cà phê. Điều này có ảnh hưởng đến hiệu quả của vắc-xin không?

Hiện không có bằng chứng chắc chắn cho thấy tiêu thụ cà phê vừa phải ảnh hưởng đến hiệu quả của vắc-xin COVID-19. Tuy nhiên, một số nghiên cứu sơ bộ gợi ý rằng tiêu thụ caffeine quá nhiều có thể, về mặt lý thuyết, ảnh hưởng đến phản ứng miễn dịch. Nếu bạn lo lắng, hãy cân nhắc giảm lượng caffeine tiêu thụ trong vài ngày xung quanh thời điểm tiêm chủng.

2. Các thành phần nào trong cà phê có thể hỗ trợ sức khỏe tổng thể sau khi tiêm vắc-xin?

Cà phê chứa nhiều chất chống oxy hóa, đặc biệt là axit chlorogenic, có thể hỗ trợ sức khỏe tổng thể và giảm viêm. Các hợp chất này hỗ trợ chức năng gan và có thể gián tiếp giúp cơ thể phục hồi tốt hơn. Tuy nhiên, không có bằng chứng trực tiếp nào cho thấy chúng đặc biệt giúp xử lý vắc-xin tốt hơn.

3. Nếu tôi gặp tác dụng phụ sau khi tiêm vắc-xin, tôi nên làm gì?

Nếu bạn gặp các tác dụng phụ nhẹ ngay sau khi tiêm vắc-xin, hãy tuân theo hướng dẫn y tế chính thức: nghỉ ngơi, uống nhiều nước, và dùng thuốc giảm đau không kê đơn như paracetamol nếu cần. Hãy tham khảo ý kiến nhân viên y tế nếu các triệu chứng nghiêm trọng hoặc kéo dài. Cà phê không phải là phương pháp điều trị được khuyến nghị cho các tác dụng phụ của vắc-xin.

Nếu tác dụng phụ là hiện tượng dễ dẫn đến đột quỵ, hãy mau chóng gọi xe cấp cứu để đến cơ sở y tế gần nhất để thực hiện sơ cấp cứu kịp thời.

Lưu ý quan trọng: Thông tin trên dựa trên hiểu biết khoa học hiện tại và không thay thế cho lời khuyên y tế chuyên nghiệp. Luôn tham khảo ý kiến chuyên gia y tế cho các lo ngại cụ thể về sức khỏe hoặc phản ứng với vắc-xin.