Đâu là con đường phát triển của cà phê đặc sản Việt Nam?
– TASTE THE ORIGIN –
Việt Nam có nguồn cà phê dồi dào nhưng lại chưa tạo được thương hiệu có độ uy tín cao. Không chỉ vậy, việc sản xuất cà phê đặc sản tại nước ta cũng đang phải đối diện với nhiều khó khăn. Cùng 43 Factory Coffee Roaster tìm hiểu con đường phát triển cho cà phê đặc sản Việt Nam nhé!
Cà phê đặc sản Việt Nam
Cà phê đặc sản (Specialty Coffee) là cà phê đáp ứng các điều kiện:
– Đến từ vùng trồng có điều kiện tự nhiên cùng với quy trình chăm sóc, thu hoạch, chế biến đặc biệt.
– Có hương vị riêng
– Đạt từ 80 điểm trở lên theo tiêu chuẩn và quy trình đánh giá của Hiệp hội Cà phê đặc sản thế giới và Viện Chất lượng cà phê thế giới.
Cà phê đặc sản mà Việt Nam tập trung phát triển là Robusta chứ không phải hạt Arabica. Để biến cà phê Việt trở thành thương hiệu trên bản đồ cà phê thế giới, chúng ta cần cải thiện khâu chế biến sau thu hoạch.
Cơ hội phát triển cà phê đặc sản Việt Nam
Cà phê đặc sản Việt Nam có tiềm năng phát triển tốt khi sở hữu các vùng trồng có độ cao, khí hậu phù hợp cho sự sinh trưởng của specialty coffee. Việt Nam là thủ phủ cà phê Robusta với các trang trại rộng lớn ở 5 tỉnh Tây Nguyên.
Số lượng cà phê Robusta chiếm phần lớn sản lượng hạt cà tại nước ta: Diện tích trồng cà phê trên cả nước khoảng 710.000 ha, trong đó trên 90% là cà phê Robusta. Việt Nam có cơ hội trở thành quốc gia sản xuất cà phê Robusta lớn nhất thế giới.
Hiện nay, cà phê đặc sản Việt Nam đang dần được thế giới chú ý. Lễ hội cà phê Buôn Mê Thuật nhận được sự quan tâm và thành công lớn là minh chứng rõ ràng cho con đường đi lên của cà phê Việt.
Vậy phải làm sao để tiến gần hơn với mục tiêu này?
Con đường phát triển cà phê đặc sản Việt Nam
Hoàn thiện các điểm yếu trong sản xuất cà phê đặc sản
Khâu sản xuất cà phê đặc sản Việt Nam đang gặp nhiều lỗ hổng lớn. Để tạo ra hạt cà chất lượng, khâu trồng trọt, thu hoạch, sơ chế, sản xuất,… đều phải đạt tiêu chuẩn nghiêm ngặt. Chúng ta đã làm tốt nhiều quá trình: Cà phê được chế biến rất kỳ công, hái chín chọn lọc bằng tay 100%, được kiểm soát lên men nguyên trái và trải qua giai đoạn phơi chậm. Tuy nhiên việc chế biến sau thu hoạch lại đang gặp nhiều vấn đề.
Đầu tiên là sự thiếu hụt cơ sở hạ tầng. Ông Vũ Bá Phúc – Cục trưởng Cục Xúc tiến Thương mại, Bộ Công Thương cho biết, ngành cà phê còn thiếu rất nhiều kết cấu hạ tầng; trung tâm nghiên cứu phát triển sản phẩm; dây chuyền sản xuất và chế biến cà phê.
Thứ hai là thiếu bộ hướng dẫn chuẩn của các nhà khoa học, chuyên gia. Bà con không có nhiều kinh nghiệm trong việc chế biến cà phê đặc sản. Nay lại không có sự hướng dẫn thì rất khó để đạt được tiêu chuẩn của cà phê đặc sản.
Tạo nên các vùng nguyên liệu cà phê đặc sản
Để tạo nên các hạt cà phê đặc sản đạt chuẩn, các nhà sản xuất phải đầu tư nhiều hơn cho các trang trại liên kết để tạo ra những sản phẩm có giá trị đặc sản được người tiêu dùng chấp nhận và lựa chọn. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phê duyệt đề án phát triển cà phê đặc sản Việt Nam giai đoạn 2021 – 2030 tại 8 tỉnh trên cà nước: Điện Biên, Sơn La, Quảng Trị, Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông và Lâm Đồng.
Nhiều trang trại được cải tạo để phù hợp hơn. Cụ thể, trang trại cà phê đặc sản của ông Lê Văn Tâm – TP Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk được kiến tạo gồm 3 tầng gồm: Trụ hồ tiêu trồng làm cây chắn gió, cà phê là cây chủ đạo và thảm cỏ. Đây là môi trường lý tưởng để cây cà phê phát triển thuận theo tự nhiên, cho ra hạt cà phê đặc sản. Khi cỏ quá tốt, thay vì nhổ bỏ hay phun thuốc diệt trừ thì chỉ cần cắt ngang bề mặt là có thêm nguồn phân bón hữu cơ cho cây cà phê.
Xác định tầm quan trọng của người nông dân trong quá trình tạo ra giá trị cà phê đặc sản
Người nông dân là yếu tố quyết định chất lượng của cà phê đặc sản. Do đó chúng ta cần nâng cấp nhận thức của người nông dân, liên kết họ với quy trình sản xuất cà phê.
Hiện nay, sản xuất cà phê đang được thực hiện theo hướng xây dựng cụm cảnh quan cà phê bền vững. Nhờ vậy hạt cà đáp ứng được các tiêu chuẩn cà phê khắt khe. Phương thức sản xuất này tương đối khác với phương thức truyền thống, người nông dân cần có sự thích nghi dần dần. Không chỉ thay đổi cách thức sản xuất, người nông dân phải tuân thủ nghiêm ngặt quy trình chế biến: Cà phê phải hái chín trên 90%, ủ lên men tự nhiên.
Đến nay, trong số 580.000 ha cà phê của Tây Nguyên, đã có 50% diện tích đạt các chứng nhận tiêu chuẩn quốc tế.
Trên đây, 43 Factory Coffee Roaster vừa gửi đến bạn đọc tiềm năng cũng như những nỗ lực trong việc phát triển cà phê đặc sản Việt Nam. Mong rằng bài viết này sẽ giúp bạn đọc hiểu thêm về ngành cà phê Việt, từ đó càng trân trọng hạt cà quốc nội.
Bài viết liên quan:
– Cà phê đường tàu chèo kéo khách phản cảm?