Cà phê El Salvador – Điệu ngọt Trung Mỹ cổ điển và cân bằng

Được mệnh danh là “vùng đất của những ngọn núi lửa”, El Salvador dù là quốc gia Trung Mỹ nhỏ nhất nhưng danh tiếng về xứ sở cà phê chất lượng cao là điều không thể phủ nhận. Cà phê El Salvador – một cuộc hành trình đầy cam go, đi lên từ những bất ổn về chính trị, làm thế nào để có được chỗ đứng như hiện tại? Bài viết này sẽ cùng bạn lý giải điều đó!

Mảnh đất El Salvador nhỏ nhắn nhưng mang lại tiềm năng cà phê vượt trội

Cội nguồn cà phê El Salvador

Sự phát triển của ngành công nghiệp cà phê El Salvador một phần là do đất nước này đang từ bỏ loài cây trồng thống trị trước đây – cây chàm – sau khi thuốc nhuộm hóa học được phát minh vào giữa thế kỷ 19. Vùng đất màu mỡ này ngày ấy được cho là không phù hợp cho sản xuất cà phê. 

Cà phê đóng vai trò không thể thiếu đối với người dân bản địa El Salvador

Vào đầu thế kỷ 20, El Salvador trở thành một trong những quốc gia tiến bộ nhất trong số các quốc gia Trung Mỹ – quốc gia đầu tiên có đường cao tốc trải nhựa và đầu tư vào cảng, đường sắt và các tòa nhà công cộng xa hoa. Cà phê là động lực cho các khoản đầu tư vào cơ sở hạ tầng cũng như hội nhập các cộng đồng bản địa vào nền kinh tế quốc gia. Tuy nhiên, nó cũng đóng vai trò như một cơ chế để tầng lớp thượng lưu duy trì quyền kiểm soát kinh tế và chính trị đối với đất nước.

Biến động chính trị và quá trình đi lên của người dân El Salvador

Vào thời kỳ hoàng kim những năm 1920 – 1930, cà phê từng chiếm đến 90% kim ngạch xuất khẩu của El Salvador. Tuy nhiên, mọi chuyện đã thay đổi khi một cuộc nội chiến kéo dài từ năm 1979 – 1992 đã khiến ngành sản xuất cà phê trên cả nước lao đao. Từ năm 1979 – 1986, chỉ trong vòng 7 năm, sản lượng cà phê El Salvador giảm đáng kinh ngạc đến 19%. Hơn nữa, sau khi chiến tranh kết thúc, El Salvador ngày càng khó thâm nhập thị trường quốc tế trong bối cảnh cạnh tranh từ các quốc gia khác. Năm 2018, cà phê chỉ còn chiếm 1,86% tổng kim ngạch xuất khẩu của người dân El Salvador, trong đó 42% được xuất khẩu sang Mỹ.

Trước tình cảnh xuống dốc đó, vào năm 2015, Hội đồng Cà phê El Salvador đã đề ra một kế hoạch phát triển 5 năm nhằm hồi sinh ngành cà phê của đất nước. Kế hoạch này tập trung vào việc nâng cao vị thế của cà phê El Salvador trên thị trường toàn cầu, thúc đẩy tiêu dùng nội bộ và tăng sản lượng cà phê chất lượng cao. Đồng thời, việc tập trung vào đổi mới phương pháp sản xuất cà phê để nâng cao chất lượng cũng được đề cao và khuyến khích.

El Salvador từng bước quay trở lại với cương vị là một xuất xứ cà phê hàng đầu thế giới

Một số nhà sản xuất cà phê El Salvador đã bắt đầu thử nghiệm không ngừng các phương pháp chế biến sáng tạo cho đến khi họ tìm thấy thứ gì đó hiệu quả. Những nỗ lực này sau đó đã tạo ra một xu hướng với những nhà sản xuất cà phê khác trong cả nước. Và sự tập trung đầu tư công sức vào chất lượng đã đem lại thành quả. Cà phê El Salvador trong những năm gần đây đã định hình nên thương hiệu hương vị nổi tiếng với vị ngọt, đường nâu, chocolate, caramel và hương trái cây phong phú. Đất nước El Salvador đã từng bước quay trở lại với cương vị là một xuất xứ cà phê Specialty chất lượng cao.

Những khu vực trồng cà phê nổi tiếng ở El Salvador được thế giới công nhận

Ở El Salvador, cà phê khác nhau chủ yếu về độ cao và đặc điểm hương vị. Theo như PRO CAFÉ (viện nghiên cứu cà phê của đất nước), họ đã chia mảnh đất này thành 7 vùng nuôi trồng cà phê riêng biệt:

Dãy núi Apaneca-Ilamatepec

Nằm ở khu vực phía Tây, với độ cao từ 500 đến 2.365 mét, đây là một trong những vùng nổi tiếng nhất của El Salvador và là quê hương của Nguồn gốc xuất xứ đầu tiên của El Salvador. Khu vực này bao gồm cà phê trên và gần núi lửa Santa Ana nổi tiếng của El Salvador (phun trào gần đây vào năm 2005) và có một số trang trại lớn nổi tiếng của đất nước. Đây còn là quê hương của loài cà thơm mang tên El Molino Buena Vista – được lai tạo bởi hai giống cà Red Catuai và Bourbon – với hương vị hòa quyện bởi mận tím và lý chua đen.

Vành đai Trung tâm / Dãy núi El Bálsamo-Quezaltepec 

Ban đầu là quê hương của nền văn minh Quetzalcotitán, vùng này bao gồm Núi lửa San Salvador và các loại đất núi lửa phong phú. Khu vực này lấy tên từ Salvadoran Balsam (một loại nhựa thơm) được sản xuất ở đó và có lợi từ độ cao 500 đến 1.900 mét. Vùng này hạt cà có body dày, hương thơm mạnh mẽ và độ chua trung bình.

Dãy núi Tecapa-Chinchontepec 

Có độ cao rất đa dạng, trung bình từ 500 đến 2.000 mét, vùng này là nơi có Núi lửa San Miguel hoặc Chaparrastique với đỉnh cao nhất 2.130 mét. Khu vực này là nhà sản xuất cà phê lớn thứ ba trong cả nước. Hạt cà nơi đây có body dày, hương vị và hương thơm vượt trội, độ chua trung bình.

Dãy núi Cacahuatique 

Vùng này nằm ở phía đông của Ciudad Barrios, giữa San Miguel và Morazan, với độ cao trung bình từ 500 đến 1.663 mét. Được biết đến với loại đất giống như đất sét, người nông dân ở đây thường phải đào những cái hố lớn và lấp đầy đất màu mỡ để trồng cây mới. Cà phê ở vùng này đặc trưng có độ axit cao, hương thơm mạnh mẽ, body vừa và hương vị nhẹ nhàng.

Dãy núi Nahuaterique

Nằm ở bộ phận Bắc Morazán, giáp với Honduras ở phía bắc và thung lũng Torola ở phía nam, vùng này được mệnh danh là ‘vùng đất của những khu rừng xanh mướt’. Cà phê ở đây cũng mang hương vị nguyên bản của độ chua trung tính và hương vị có chiều sâu.

Alotepeque-Metapan

Vùng trồng cà phê ở đây khá cao, cao từ 1.000 đến 2.000 mét. Ở phía bắc của đất nước, nó được biết đến với chất lượng cà phê rất cao. Hương vị cà phê ở đây thường đậm và có độ chua trung bình.

Núi lửa Chinchontepec (San Vicente)

Nằm giữa La Paz và San Vicente, Bourbon và Pacas rất phổ biến ở vùng này, với Núi lửa San Vicente cao tới 2.130 mét. Một trong những khu vực sản xuất cà phê mới nhất ở El Salvador, khu vực này dù sao cũng rất thích hợp để canh tác cà phê và là nơi có một số trang trại đáng chú ý.

Hương vị cà phê El Salvador

Nói đến cà phê El Salvador là phải kể đến thế giới hương vị ngọt ngào cổ điển, cân bằng đặc trưng của cà phê Trung Mỹ. Không phải vẻ đẹp độc đáo, ấn tượng của những hương vị quá đỗi lạ thường, mà là thức vị thanh thuần nhưng mãnh liệt đến từ vùng đất núi lửa. 

Ngoài ra, cách sơ chế cũng góp phần tăng thêm hương vị đậm đà cho hạt cà vùng đất này. Tại đây, người dân thường sử dụng phương pháp chế biến ướt cùng cách rang vừa (medium roast) tạo nên vị acid nhẹ nhàng dễ chịu và hương trái cây nhiệt đới rất ngọt ngào. Trong quá trình thưởng thức, nếu bạn chọn phương pháp pha Milk Base thì tách cà sẽ chuyển sang vị kem, chocolate sữa với một chút hương anh đào nhẹ.

Cách chế biến ướt cùng cách rang vừa tạo nên acid nhẹ nhàng dễ chịu

Vẻ đẹp của cà phê El Salvador nằm ở sự thanh tao như một làn nước dịu dàng, ngọt ngào và đầy dễ chịu. Ngụm đầu tiên tưởng chừng như thoáng qua, nhưng vị ngọt và hương thơm ngậy cùng cảm giác sóng sánh, đầy đặn đọng lại trên đầu lưỡi sẽ thôi thúc bạn uống ngụm thứ hai, thứ ba… Cốc cà phê tĩnh lặng nhưng không nhạt nhòa, hoàn hảo cho những giây phút suy tư riêng biệt, mang đến niềm yên tĩnh và chữa lành. Sự cân bằng hài hòa giữa hương thơm, vị ngọt và độ chua sánh mịn đã tạo nên tổng thể hoàn chỉnh cho hương vị cà phê. Một thức uống mà bạn có thể thưởng thức mỗi ngày để tìm thấy sự an lành bên trong.

Tuy quá trình đấu tranh giành lại ngôi vị độc nhất cà phê của El Salvador có gặp nhiều khó khăn nhưng đâu đó nó vẫn khẳng định được giá trị cốt lõi mà hạt cà nơi đây mang lại. Cho đến thời điểm hiện tại, cà phê El Salvador đã quay trở lại với cương vị là một trong những xuất xứ của cà phê Specialty nổi tiếng được săn lùng nhiều nhất trên thế giới. Bạn nghĩ điều đó có xứng đáng với tất cả nỗ lực trước đây không?

Chừng đó thử thách và nỗ lực liệu đã đủ để bạn một lần thưởng thức đặc sản của đất nước El Salvador? 43 Factory Coffee Roaster luôn chờ bạn ghé đến để những thức cà thơm hương được thưởng trọn vẻ đẹp nguyên bản, những cuộc hành hương về vùng trồng được in hằng những dấu chân đi.